Mała architektura miejska – co wchodzi w jej skład?
19 lipca 2022
Życie w mieście kojarzy się z pośpiechem i chaosem, a jeśli spojrzymy na panujący w wielu miejscach urbanistyczny nieład, dalsze skojarzenia też nie będą najlepsze. Istnieje jednak łatwy sposób na to, by choć trochę poprawić sposób postrzegania polskich miast. Uporządkowana przestrzeń, miejsca do wypoczynku, zadbana roślinność. Wszystko to może sprawić, że więcej osób znajdzie czas, by choć na chwilę się zatrzymać, przyjrzeć ładnemu otoczeniu i podjąć interakcję z innymi mieszkańcami miasta. Takie uporządkowane otoczenie powstaje m.in. za sprawą elementów wchodzących w skład małej architektury miejskiej.
Mała architektura miejska – co to takiego?
Definicję małej architektury miejskiej znajdziemy w przepisach prawa budowlanego. Ale i bez szczegółowej znajomości przepisów wiele osób jest w stanie wskazać, co kryje się pod tym terminem. Skoro architektura, to jakieś budowle. Skoro mała, to budowle niewielkich rozmiarów. Przy czym nie jest ważne, czy są to budowle z betonu, kamienia, konstrukcje z metalu albo z drewna. Małą architekturą są wszystkie niewielkie obiekty (budowle, ale i urządzenia stanowiące integralną część infrastruktury miejskiej), które z jednej strony wpływają na wizualny odbiór przestrzeni publicznej. Z drugiej zaś są po prostu użyteczne dla mieszkańców.
Obiekty małej architektury miejskiej
Elementy wchodzące w skład małej architektury miejskiej można podzielić na kilka kategorii. Pierwszą będą elementy kultu religijnego, czyli różnego rodzaju figury, kapliczki i krzyże. Warto podkreślić, że obecność tych elementów nie powinna być uciążliwa dla mieszkańców miasta. Nie powinny być umieszczane w przejściach między budynkami czy częściowo na chodnikach, nie powinny zasłaniać widoczności kierowcom itd. Kolejną kategorię stanowią elementy architektury ogrodowej i parkowej, czyli np. altany, wodotryski, fontanny, posągi. Takie elementy pomagają kształtować stylistykę krajobrazu miejskiego i choć pełnią przede wszystkim funkcję estetyczną, a nie użytkową, przypisuje się im duże znaczenie, jeśli chodzi o tworzenie ładu przestrzennego w miastach.
Mała architektura miejska to również elementy, które pomagają organizować przestrzeń i utrzymywać porządek. W tej kategorii znajdują się zarówno wiaty przystankowe, słupy ogłoszeniowe i tablice informacyjne, jak również stojaki na rowery, blokady parkingowe, barierki oddzielające chodnik od jezdni oraz kosze miejskie na śmieci i pojemniki na psie odchody.
Elementami małej architektury miejskiej są również siłownie zewnętrzne, place zabaw i ich wyposażenie, pumptracki, a więc obiekty służące rekreacji. Obecnie do tej kategorii zalicza się również stojaki na miejskie hulajnogi elektryczne. Blisko takich obiektów, jak również w pobliżu fontann, przy zielonych skwerach i w alejach montuje się betonowe lub drewniane ławki. Ławki miejskie również zaliczamy do małej architektury miejskiej.
Ostatnia kategoria to elementy dające możliwość eksponowania roślin w trudnym środowisku miejskim. Są to wszelkiego rodzaju donice, przede wszystkim solidne donice betonowe, siatki i osłony na drzewa i krzewy ozdobne, jak również kraty pod drzewa. Niestety w wielu polskich miastach mamy do czynienia ze zjawiskiem betonozy. W tej sytuacji ochrona pozostałych jeszcze drzew, jak i sadzenie traw i kwiatów w donice miejskie są koniecznością.
Znaczenie małej architektury miejskiej
Elementy małej architektury miejskiej wpływają na kształtowanie publicznej przestrzeni. Nawet jeśli w danym mieście trudno mówić o porządku urbanizacyjnym, wiele można poprawić poprzez rozsądne rozmieszczenie obiektów małej architektury. To dzięki nim udaje się zachować jednorodność stylistyczną danego miejsca, zapewnić bezpieczeństwo osobom korzystającym z chodników i ścieżek rowerowych, jak również ułatwić mieszkańcom eksploatowanie otaczającej ich przestrzeni. Warto również podkreślić, że mała architektura miejska nierzadko wyznacza miejsca odpoczynku, a tym samym sprzyja nawiązywaniu relacji towarzyskich.
